Afty to niewielkie zmiany w jamie ustnej, które mogą powodować wielki ból. Przyczyn ich pojawienia się jest wiele, od nieodpowiedniej higieny jamy ustnej po efekt uboczny stresu lub alergii. Czasem znikają samoistnie, czasem wymagają leczenia. Czym dokładnie jest afta, skąd się bierze i jak leczyć tą dolegliwość – tego dowiesz się z naszego artykułu.  

Afta – co to jest?

Afta to niewielkie (maksymalnie do 3 cm średnicy) ubytki błony śluzowej w jamie ustnej. Najczęściej mają postać nadżerek lub owrzodzeń, które po 1-2 dniach pokrywają się białym, żółtym lub szarym nalotem.

Afty najczęściej pojawiają się na podniebieniu, policzkach, wargach lub języku. Częściej u kobiet, niż u mężczyzn oraz u dorosłych, niż u dzieci.

Co ważne – afty nie są zaraźliwe, w odróżnieniu od opryszczki, która jest efektem infekcji wirusowej.

Z czego biorą się afty?

Przyczyn powstawania aft jest wiele. Najczęstszą jest niewłaściwa higiena jamy ustnej, ale również używanie brudnych sztućców, jedzenie nieumytych warzyw i owoców a także obgryzanie paznokci, czy gryzienie końcówki długopisu.

Inne przyczyny aft to m.in.

• Choroby zębów jak zapalnie miazgi, próchnica
• Wyrzynanie się ósemki
• Uszkodzenia mechaniczne np. przy myciu zębów
• Niewłaściwie dopasowana proteza lub aparat ortodontyczny
• Alergie i stres, który wpływa nie tylko na pojawianie się aft. Więcej na ten temat w naszym artykule – Stres wpływa na zęby! Poznaj proste nawyki, które poprawią Twój dzień i uśmiech

Co ważne powyższe czynniki są przyczyną tzw. aft małych, które są najbardziej popularne. Oprócz nich mogą występować tzw. afty duże, których średnica może sięgać nawet 3 cm. Najczęściej pojawiają się w okolicach gardła lub na podniebieniu powodując znacznie większy ból, osłabienie, a nawet powiększenie węzłów chłonnych.  

Afty duże to dolegliwość, która dotyczy około 10% populacji. Ich przyczyną są: wspomniana już niewłaściwa higiena jamy ustnej, ale również zmiany hormonalne i autoimmunologiczne, niedobór witamin i składników mineralnych.

Jak je leczyć?

Po pierwsze – najlepiej zapobiegać. Dlatego warto dbać o właściwą higienę jamy ustnej, regularnie szczotkować zęby, używać nici dentystycznych i koniecznie co najmniej raz na 6 miesięcy odwiedzać gabinet dentystyczny. Profesjonalna higienizacja nie tylko zmniejszy ryzyko pojawiania się aft, ale również zabezpieczy przed paradontozą, która może skończyć się utratą zębów.

Więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule – Nowoczesne leczenie paradontozy w UK z Vector Paro Pro.

Mamy też dobrą informację – w większości przypadków afty goją się samoistnie, średnio po 4 tygodniach owrzodzenia powinny ustąpić. W tym czasie warto rygorystycznie przestrzegać higieny jamy ustnej i zminimalizować ryzyko uszkodzeń mechanicznych. Jeśli afta nie zniknie koniecznie skontaktuj się z dentystą, który zaleci Ci środki przyśpieszające gojenie oraz zmniejszające ból. Będą to żele, płyny lub spray – w zależności od umiejscowienia aft.

Z lekarzem należy się także skontaktować, jeśli afty pojawiają się częściej niż dwa razy w roku.

Domowe sposoby na afty

Jeśli chcesz przyśpieszyć gojenie aft pamiętaj o unikaniu gorących napojów, alkoholu, ale również czekolady, owoców cytrusowych i ostrych potraw. Jednym słowem wszystkiego co może podrażnić śluzówkę jamy ustnej.

Dodatkowo pamiętaj o witaminach, głównie tych z grupy B oraz cynku.

Jeśli zmagasz się z aftami możesz kupić w aptece preparat lub spróbować jeden z domowych sposobów na afty. W tym celu:

• Możesz zaparzyć herbatę, po jej ostygnięciu przyłożyć woreczek w miejsce podrażnienia śluzówki. Teina łagodzi ból.
• Warto też robić 2-3 razy dziennie płukanki z rumianku, szałwii czy łopianu
• Możesz też odkazić ranę wodą utlenioną, w tym celu najlepiej nanieść jej niewielką ilość na patyczek kosmetyczny i nanieść bezpośrednio na aftę.

WAŻNE! Jeśli afty nie ustąpią lub będą nawracać koniecznie skontaktuj się z lekarzem.